احترام گذاشتن

تواضع حالتی درونی است که نمی‏گذارد انسان خود را از دیگران برتر ببیند و احترام و به بزرگداشت دیگران می‏انجامد.
 

تواضع و فروتنی در برابر دیگران موجب خشنودی خداوند است و در دنیا بزرگی و عزت می‏آورد. کسی که خویشتن را کوچک نمی‏شمارد و احساس ضعف و کمبود در برابر دیگران ندارد می‏تواند برای خدا در برابر بندگان او فروتنی کند و کسی که معیار نیکی و بزرگی هر کسی را نزدیکی به خداوند می‏داند، در برابر هر مومن فروتن می‏شود و این فروتنی را مایه رفعت مقام خویش در نزد خداوند می‏شمارد.

پیامبر اکرم(ص) فرمودند:
 

ما تواضع احد لله الا رفعه الله؛ (332)

هیچ کس برای خدا فروتنی نکرد جز آن که خداوند او را بلند مرتبه داشت.
 

و خداوند بندگان خویش را به سبب فروتنی ستود آن گاه فرمود:
 

و عبادالرحمان الذین یمشون علی الارض هوناً؛ (333)

و بندگان خدای رحمان آنانند که روی زمین به نرمی گام بر می‏دارند.
 

و نیز خداوند پیامبر بزرگوارش را به این خلق نیکو امر فرمود:
 

و احفض جناحک لمن اتبعک من المومنین؛ (334)

و برای مومنانی که تو را پیروی کردند بال خود فرو گستر (فروتنی کن).
 

امیرالمومنین(ع) در توصیف متقین فرمودند: مشیهم التواضع روfgdش متقین فروتنی است (335) و نیز تواضع را از اخلاق انبیاء شمردند:
 

فلو رخص الله فی الکبر لاحد من عباده لرخص فیه لخاصه انبیائه و اولیائه. و لکنه سبحانه کره الیهم التکابر و رضی لهم التواضع فالصقوا بالارض خدودهم و عفروا فی التراب وجوههم و خفضوا اجنحتهم للمومنین؛ (336)

اگر خدا رخصت کبر ورزیدن را به یکی از بندگانش می‏داد به یقین چنین منتی را بر پیامبران برگزیده و دوستانش می‏نهاد؛ لیکن خدای سبحان خودبزرگ بینی را بر آنان ناپسند دید و فروتنی‏شان را پسندید پس پیامبران گونه‏ های خود را بر زمین چسبانیدند و چهره‏های خود را به خاک مالیدند و برابر مومنان فروتنی نمودند.
 

تواضع اگر ناشی از ایمان و برای بزرگداشت مومنان باشد برای رسیدن به هدف غایی انسان سودمند است.
 

امام صادق(ع) فرمودند:
 

ان فی السماء ملکین موکلین بالعباد، فمن تواضع لله رفعاه و من تکبر وضعاه؛ (337)

دو فرشته در آسمان بر بندگان گماشته شده‏اند پس هر کس برای خدا تواضع کند او را بالا برند و هر کس تکبر کند پستش سازند.
 

آثار ارزشمند تواضع وابسته به نیت الهی تواضع کننده است.
 

امیرالمومنین(ع) تواضع برای رسیدن به مطاع دنیایی را نکوهش کرده‏اند و آن را موجب تخریب دین دانسته‏اند:
 

من اتی غنیا فتواضع له لغناه ذهب ثلثا دینه؛ (338)

و آن که نزد توانگر رفت و به خاطر مالداری وی در برابرش فروتنی کرد دو ثلث دینش را به باد داد.