میگرن چیست؟

میگرن چیست؟

میگرن
شرح بیماری
میگرن (Migraine) بیماری است که با سردردهای مداوم و سخت مشخص میشود و غالبا با اشکالات زود گذری در جریان خون مغزی و استفراغ همراه است. این بیماری با یکنوعسردرد شدید و ناتوان کنندهمعمولا در یکطرفسر ، کهبه همراهآنعلایمدیگریمثلتهوع ، استفراغو مشکلاتبیناییهمراه است. حملهاینسردرد میتواند 72 - 2 ساعتطولبکشد. حملاتمیگرندر بعضیاز افراد ممکناستبطور هفتگیرخدهند، در حالیکهدر بعضیدیگر ممکناست حتییکبار نیز در سالرخندهند.

میگرن هر دو جنس را تحت تأثیر قرار میدهد، اما در زنان شایعتر است. میگرن همچنین ممکن است ارثی باشد. بیماری در حوالی سنین بلوغ شروع شده و در میانسالی از نظر شدت و دفعات تکرارش کاهش مییابد. حملات میگرن بیشتر صبحها شروع شده و علایم اولیه آن تار شدن دید یا ظهور نقاط رنگی در خطوط جلوی چشم است. حملات سردرد چند ساعتی به طول میانجامد و پس از خوابیدن بهبود مییابد.

انواع میگرن
میگرن کلاسیک
میگرن کلاسیک عموما یک سردرد یکطرفه میباشد و به صورت ضرباندار اتفاق میافتد. قبل از شروع سردرد بیمار دچار تغییرات بینایی میشود که به صورت توهمات و جرقه های بینایی هستند که در اصطلاح به آن اورا میگویند. اکثر بیماران یک حمله را در طول هفته تجربه میکنند و اصولا بین 2 تا 24 ساعت طول میکشد. بیمار دچار حالتهایی مانند تهوع ، استفراغ ، گریز از نور ، سستی و حتی گاهی در مراحل حاد دچار اخلال حس نیمه بدن و تکلم میشود. در بین حملات بیمار سردرد یا ناراحتی دیگری ندارد.
میگرن غیر کلاسیک
در میگرن غیر کلاسیک علایم بینایی قبل از حمله بوجود نمی آید. این نوع سر درد بیشتر دو طرفه بوده و ضرباندار است. درد بیشتر دور حلقه چشم احساس میشود و ممکن است در ادامه آن سفتی گردن هم بوجود آید این نوع میگرن شیوع بیشتری دارد و همراه با تهوع و استفراغ است.
ارتباط میگرن با سن
میگرن در میان کودکان هم اتفاق میافتد اما مدت آن کوتاه است و به سرعت بهبود مییابد با افزایش سن از تعداد حملات کاسته میشود ولی به طول آن اضافه میشود. میزان و شدت دفعات حمله در افراد مختلف متفاوت است و نمیتوان ارتباط معنیداری بین حملات افراد مختلف پیدا کرد اما اصولا بعد از 55 سالگی به ندرت اتفا ق میافتد.
علت بوجود آمدن میگرن
تنگشدن ، سپس گشادشدن و التهاب رگهای خونی که به پوستسر و مغز میروند. سردرد زمانی آغاز میشود که رگها دوباره گشاد میشوند. تغییر الگوی خواب ، بیدار ماندن شبانه ، کار کردن زیاد و خستگی بیش از حد میتواند باعث بروز میگرن شود. گاهی اوقات خانمها بروز این سردردها را به دوران عادت ماهیانه نسبت میدهند و مصرف قرصهای ضد بارداری را عامل مهمی برای بوجود آمدن میگرن میدانند. صدای بلند ، نور زیاد ، کنسرت موسیقی و فشار به گردن و حتی درد دندان باعث بروز میگرن میشود.
تشخیص میگرن
هیچ آزمایش خاصی برای تشخیص میگرن وجود ندارد و بر اساس شرح حال بیمار و معاینه ، میگرن بیمار تشخیص داده میشود.
مشکلات مبتلایان به میگرن
مشکل مبتلایان به میگرن تنها سردرد نیست. اکثر افراد کاملا بیمار میشوند و نمیتوانند کارهای روزمره خود را انجام دهند و مجبور میشوند که در یک اتاق تاریک و ساکت بیحرکت دراز بکشند تا حمله میگرنی پایان یابد. بعضیها حتی نمیتوانند فکر غذا خوردن را هم داشته باشند چون دچار استفراغ میشوند و در انتها دچار خواب آلودگی و رخوت میشوند. در طول حمله فعالیت و عملکرد طبیعی معده مختل میشود و باعث میشود دارهایی که برای تسکین میگرن خورده میشود به خوبی جذب نشود.
عواملافزایشدهندهخطر
استرس
سابقهخانوادگیمیگرن
سیگار کشیدن
نوشیدنالکل
مصرفبسیاریاز داروها
کمبود خواب ، یا در بعضیاز افراد خوابیدنزیاد
پیشگیری
حتیالمقدور میزاناسترسرا در زندگیتانکمکنید.
مصرفبعضیاز داروها میتواند در بعضیاز افراد از بروز حملاتجلوگیری کند.
از عواملیکهباعثآغاز حملاتسردرد میگرنیمیشوند در صورتامکانپرهیز کنید.

درمان
معمولا نیازیبهآزمایشاتتشخیصینیست، اما ممکناستآزمایش خونیا سیتیاسکنبرایرد سایر بیماریها انجامگیرند. بههنگامبروز اولیننشانههایحملهمیگرنی؛ رویسر خود یکپارچهسرد یا کیسهیخ بگذارید، یا بهصورتخود آبخنکبزنید. ـ چندینساعتدر یکاتاقتاریکو آرامدراز بکشید. دو عدد بالشدر دو طرفسر خود بگذارید تا سرتانتکاننخورد. در صورتامکانبخوابید. صدا ، نور و بوها (خصوصا بویناشیاز آشپزیو سیگار) را بهحداقلبرسانید و از مطالعهخودداریکنید. بیمار باید مدتی سعی کند در یک اتاق خالی و تاریک دراز بکشد. مساله زمینه روانی قبلی میگرن امروزه مورد توجه است در این صورت کمکهای روانپزشکی برای حل این مشکلات میتواند کمک بزرگی به درمان میگرن کند.
داروها
هیچدارویخاصینسبتبهدیگر داروها ارجحیت ندارد و اثر قطعیاز هیچکداماز آنها مورد انتظار نیست. اولین راه معالجه جلوگیری از وقوع سردرد بوسیله تجویز روزانه دارویی حاوی ارگوتامین است که باعث انقباض مویرگهای مغز میشود. برایتخفیفعلایممیگرنو پیشگیریاز بروز حملات، طیفگستردهایاز داروها موجود هستند.
ارگوتامینها (همراهبا کافئین) بهصورتخوراکی، شیاف یا استنشاقی
آسپیرین، استامینوفنیا ایبوپروفن
ترکیباستامینوفنو کدئین
آنتیهیستامینها برایگشاد کردنرگها
داروهایضد استفراغبرایکمکردنتهوعو استفراغ
داروهایتنگکنندهرگها

سوماتریپتانبهصورتتزریقزیر پوست توسطخود فرد ، یا بهصورتقرص. داروهایمسدودکننده بتا آدرنرژیک یا کانالکلسیمی ، یا ضدافسردگیهایسهحلقهایبرایپیشگیری از حملات ، در صورتیکهحملاتآنقدر شدید باشند یا تعداد آنها آنقدر زیاد باشد کهشما از کار و زندگیخود باز بمانید. اینداروها ممکناستاثرات جانبینامطلوبیداشتهباشند و امکاندارد در همهافراد نیز مؤثر نباشند.

اختلالات هورمونی هیپوفیز در ایجاد میگرن مزمن موثر است

  اختلالات هورمونی هیپوفیز در ایجاد میگرن مزمن نقش دارد. پژوهشهای محققان مرکز مطالعات سردرد دانشگاه سائوپائولوژی برزیل نشان میدهد. در افراد مبتلا به میگرن مزمن، میزان کورتیزول خون بالاتر از حد طبیعی و غلظت سرمی پرولاکتین و ملاتونین کمتر از مقدار عادی است. این پژوهشگران ثابت کردند که میزان ملاتونین در افراد 6 تا 8 ساعت بعد از غروب آفتاب به حداکثر خود میرسد اما در مبتلایان به میگرن مزمن حداکثر میزان ملاتونین با حدود دو ساعت تاخیر حاصل میشود.
درمان میگرن
· تشخیص بیماری
· داروهایی جهت پیشگیری از میگرن
· درمان
o دارو درمانی برای برطرف نمودن علایم میگرن
o عوارض جانبی این داروها
· مصرف قرصهای ضد بارداری در مبتلایان به میگرن
· توصیه‌هایی برای پیشگیری
· در موارد زیر، به پزشک مراجعه کنید.
· هشدار
· مباحث مرتبط با عنوان

تشخیص بیماری
آزمایش ویژه‌ای برای تشخیص میگرن وجود ندارد. اما ممکن‌ است‌ آزمایش‌خون‌ یا سی‌تی‌اسکن و یا MRI برای‌رد سایر بیماریها انجام‌گیرند. تشخیص نهایی بیماری مبتنی بر علایم است. در ضمن باید مشخص شود که علت درد ناشی از مصرف بیش از حد داروها نمی‌باشد. پزشک از شما خواهد پرسید که حملات شما چه قدر طول می‌کشد، شدت آنها چقدر است و این حملات هر چند وقت یکبار صورت می‌گیرد؟ شما باید به پزشک خود گزارش دهید که تحت درمان با چه داروهایی بوده‌اید و از کدام داروها بدون نسخه استفاده کرده‌اید. اگر شما بین حملاتی، علامتی نداشته باشید و سردرد شما در حین حملات بین 4 تا 72 ساعت طوب بکشد، امکان دارد که دچار میگرن باشید.

نکات زیر در بررسی سردردهای شما توسط پزشک، حائز اهمیت است: درد یک طرفه در ناحیه سر، درد ضربان دار، درد متوسط و یا شدید طوری که شما را از انجام کارهای روزانه باز دارد، دردی که با فعالیت و حرکات بدنی بدتر شود و همراه با تهوع و استفراغ باشد و دردی که همراه با حساسیت به نور یا حاسیت به صدا باشد.

داروهایی جهت پیشگیری از میگرن
داروهایی وجود دارند که شدت و دفعات حملات میگرنی را کاهش می‌دهند. این داروها باید هر روز مصرف شوند. داروهای ترپیتان‌ها هم به هنگام وقوع میگرن باید مصرف شوند. در مورد مصرف این داروها و عوارض جانبی آنها باید با پزشک معالج خود صحبت کنید. این داروها که می توانند از حملات میگرنی پیشگیری کنند، شامل موارد بالا است:
· بتا بلوکرها (بلوکه کننده‌های بتا): مانند پرروپرانولا (ایندرال) که بیماران دچار آسم نباشید، از این دارو استفاده کنند.
· پیزوتیفن (pizotifen) که این باعث افزایش وزن و خواب آلودگی می‌شود.
· داروهای ضد افسردگی: مانند آمی تریپتیلن (amitryptyline)
درمان
بیشتر افراد به هنگام حملات میگرنی، ترجیح می‌دهند که در یک اتاق تاریک بخوابند یا دراز بکشند. برخی نیز با خوردن بعضی چیزها احساس آرامش می‌کنند.

دارو درمانی برای برطرف نمودن علایم میگرن
هیچ‌داروی‌خاصی‌نسبت‌ به‌دیگر داروها ارجحیت‌ندارد و اثر قطعی‌از هیچ‌کدام‌از آنها مورد انتظار نیست‌. برای‌تخفیف‌علایم‌میگرن‌و پیشگیری‌از بروز حملات‌، طیف‌گسترده‌ای‌از داروها موجود هستند. مصرف دارو باید در همان مرحه اول حمله میگرنی صورت گیرد، زیرا در طی مراحل بعدی جذب آن به آسانی صور نمی‌گیرد.
· سوماتریپتان‌ به‌صورت‌تزریق‌زیر پوست‌ توسط‌خود فرد، یا به‌صورت‌قرص‌
· Effervescents برای کسانی که نمی‌توانند داروها را به شکل قرص مصرف کنند، وجود دارد.
· داروهایی از نوع تزریقی، اسپری‌های بینی، شیاف نیز در دسترس می‌باشند.

· داروهای‌مسدودکننده‌ بتا آدرنرژیک‌ یا کانال‌کلسیمی‌، یا ضدافسردگی‌های‌سه‌حلقه‌ای‌برای‌پیشگیری‌از حملات‌، در صورتی‌که‌حملات‌آن‌ قدر شدید باشند یا تعداد آنها آن‌قدر زیاد باشد که‌شما از کار و زندگی‌خود باز بمانید. این‌داروها ممکن‌است‌اثرات‌جانبی‌نامطلوبی‌داشته‌باشند و امکان‌ دارد در همه‌افراد نیز مؤثر نباشند.

· داروهای ضد درد همچون پاراسیتمول (paracetmol) یا آسپیرین همراه با داروهای ضد تهوع همچون متوکلراپرامید (metoclopramide) و یا دامپریدون (demperidone) توصیه می‌شود. برخی از داروها همچون migaleve دارای پاراسیتمول کدئین می‌باشد که برای درمان میگرن مصرف می‌شود. توجه کنید که این داروها برای هر فردی مناسب نیست و حتما باید زیر نظر پزشک معالج مصرف شود.

· در برخی موارد داروهای NSAIDs یا داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی، موثر واقع می‌شوند. این داروها می‌توانند تورم، درد و التهاب را بهبود بخشند. این داروها شامل ایبوپروفن (ibuprofen)، ناپروکسن (naproxen)، دیکلوفناک پتاسیم (diclofenac potassium) و تولفنامیک اسید (tolfenamic acid) می‌باشد.

· داروهایی به نام تریپتان‌ها (triptans) برای بهبود علایم میگرن استفاده می‌شوند. این داروها، عروق خونی را در مغز شما باریکتر و احساس درد میگرنی را برطرف می‌کند. ممکن است در ابتدا مجبور به استفاده از چند قرص از دسته دارویی ترپیتان باشید تا در نهایت یک قرص که برای شما مناسبتر است جهت درمان شما به کار رود. داروهای این دسته شامل التریپتان، ناراتریپتان، ریزاتریپتان، سوماتریپتان، رولمیترپیتان، الموتریپتان و فرووواتریپتان می‌باشد. این داروها باید در شروع سردرد مصرف شوند، نه قبل از آن و نه در طی مرحله aura.
عوارض جانبی این داروها
1. احساس ضعف، گیجی، تهوع، استفراغ، سفتی و درد گردن، احساس سنگینی و فشار در هر جای بدن.
2. اگر شما بالای 65 سال سن دارید و سابقه بیماری قلبی، سکته مغزی یا فشار خون بالا دارید، باید مصرف این داروها قطع گردد.
3. اگر شما دچار میگرن شدید باشید و با داروهای فوق بهبود نیابید، آنگاه احتمال دارد که پزشک معالج داروی ارگوتامین تارتریت (eergotamine tartrate) را پیشنهاد کند. موارد منع مصرف این دارو مشکلات کلیوی، بیماریهای قلبی- عروقی، فشارخون، حاملگی و شیردهی می‌باشد.
مصرف قرصهای ضد بارداری در مبتلایان به میگرن
نوسانات میزان استروژن موجب بدتر شدن میگرن می‌شود. اگر از قرصهای ترکیبی ضد بارداری استفاده می‌کنید و در ضمن دچار میگرن هم هستید، توصیه می‌شود که از قرصهای ضد بارداری که تنها حاوی پروستروژن هستند، استفاده نمایید. اگر دچار میگرن کلاسیک هستید و دچار aura نیز می‌شوید، هرگز نباید از قرصهای ضد بارداری ترکیبی استفاده کنید چون خطر ابتلا به سکته مغزی را افزایش می دهد.

به مقدار مورد نیاز دارو مصرف کنید، مصرف بیش از حد دارو خود باعث ایجاد میگرن می‌شود. مصرف داروهای ضد میگرن زمانی که علایم اولیه میگرن آغاز می‌شود، می‌تواند از تشدید و طولانی شدن میگرن جلوگیری کند. همیشه کمترین مقدار دارو که مورد نیاز شماست، مصرف کنید زیرا مصرف زیاد دارو در ایجاد میگرن نقش دارد. شما باید حداقل چهار روز در هفته، از داروهای ضد میگرن استفاده نکنید. برخی از خانمها در زمان قاعدگی خود که احتمال زیادی حملات میگرن وجود دارد، از داروهای ضد میگرن استفاده می‌کنند.

سعی کنید دریابید که چه عواملی میگرنهای شما را بدتر می‌کند. عوامل تشدید کننده میگرن را از رژیم غذایی خود حذف کنید. ورزشهای منظم داشته باشید، رژیم غذایی سالم اختیار کنید، سطح قند خون را در یک وضعیت مناسب نگهدارید، مصرف الکل را قطع کنید، از استرس پرهیز کنید، استراحت، وانهادگی و خواب کافی داشته باشید. اگر از درد مزمنی در ناحه گردن و پشت خود رنج می‌برید به پزشک مراجعه کنید. درمانهای مکمل همچون تکنیکهای وانهادگی (ریلکسیشن)، داروهای گیاهی همچون گل مینا (feverfew) در جلوگیری از حملات میگرنی موثرند. طب سوزنی نیز در پیشگیری از حملات میگرن و سردردهای دیگر مفید می‌باشد.

توصیه‌هایی برای پیشگیری
به‌هنگام‌بروز اولین‌نشانه‌های‌حمله‌ میگرنی‌
- روی‌سر خود یک‌پارچه‌سرد یا کیسه‌یخ‌بگذارید، یا به‌صورت‌خود آب‌ خنک‌بزنید.
- چندین‌ساعت‌در یک‌ اتاق‌تاریک‌و آرام‌دراز بکشید.
- دو عدد بالش‌در دو طرف‌سر خود بگذارید تا سرتان‌تکان‌نخورد.
- استراحت‌کنید و در صورت‌امکان‌بخوابید.
- صدا، نور و بوها (خصوصاً بوی‌ ناشی‌از آشپزی‌و سیگار) را به‌حداقل‌برسانید.
- از مطالعه‌خودداری‌کنید.
- به‌هنگام‌بروز حملات‌در بین‌حملات‌ورزش‌کنید تا آمادگی‌جسمانی‌ مناسبی‌داشته‌باشید.
- به‌هنگام‌حمله‌رانندگی‌نکنید و از کار با وسایل‌و ماشین‌های‌خطرناک‌خودداری‌کنید.
- به‌دلیل‌این‌که‌در بعضی‌از موارد، حملات‌در اثر خوردن‌یک‌ماده‌غذایی‌خاص‌، مثل‌پنیر یا شکلات، آغاز می‌شوند، سعی‌کنید چیزهایی‌را که‌قبل‌از بروز هر حمله‌خورده‌اید یادداشت‌ نمایید. از خوردن‌آن‌دسته‌از مواد غذایی‌که‌به‌نظر باعث‌آغاز حمله‌میگرنی‌ می‌شوند خودداری‌کنید. به‌غیر از این‌نکته‌، رژیم‌خاصی‌توصیه‌نمی‌شود.

در موارد زیر، به پزشک مراجعه کنید.
-هنگامی که اولین سردرد شدید را در سن بالای 50 سال تجربه کرده‌اید.
-هنگامی که علایم میگرن معمولی شما، بطور ناگهانی تغییر کرد.
-هنگامی که اولین سردرد شدید شما بطور ناگهانی (در عرض یک دو تا دقیقه) بروز کند.
-هنگامی که دارای سردرد شدید همراه با تب و استفراغ و بثورات پوستی بودید.
-هنگام بروز سردرد شدید و احساس بدتر شدن آن، حتما خود را به بخش اوژانس بیمارستان محل زندگی خود برسانید.

هشدار
در موارد کمی، میگرن همراه با خطر سکته مغزی می‌باشد. اگر شما دچار میگرن نوع کلاسیک همراه با اختلالات بینایی (aura) هستید هرگز از قرصهای ضد بارداری ترکیبی استفاده نکنید که این مورد، خطر سکته مغزی را افزایش می‌دهد.

لطفا توجه کنید!: درصورتی که با روش های گفته شده نتوانیدمیگرن خود را درمان کنیدتوصیه می کنیم که حتما به پزشک مراجعه کنید.

پی نوشت 1: درصورت لزوم با دکــتر جانبلاغی تماس گرفته تا داروی مورد نظر را برای شما تجویز کند.

Penman:m-janblagi