چرایی خلقت؟

ابتدا ضروری بودن اصل خلقت باید اثبات شود.وقتی که علت تامه ی چیزی محقق شد معلولش ضروری می شود.مثلاً وقتی که چوب،میخ، اره، نجار آماده به کار و ... بود وجود میز ضروری می شود و یا اگر شرایط دمای 100 درجه ی سانتی گراد و فشار یک اتمسفر فراهم شد آب به جوش می آید و مثال هایی از این قبیل.

یا به عبارت دیگر وقتی که در هر رشته و زمینه ای یک وجود کامل(استاد کامل) باشد عقلاً از او انتظار می رود که به نحو احسن به فعالیتش ادامه دهد، مثلاً از استاد فرشچیان انتظار می رود که تابلوهای نقاشی(اثر های هنری) بیافریند.اگر او کنج خانه ای بنشیند و هیچ کاری نکند این سوال پیش می آید که با وجود اینکه او مهارت بسیاری در نقاشی دارد چرا نقاشی نمی کشد و نه اینکه چرا نقاشی می کشد؟. این مثال را می توان در مراتب بالاتر به خدا نسبت داد(البته این مثال را برای تقرب ذهن به ضرورت اصل خلقت آورده ام.)آری وقتی که خدا علت وجود است باید حتماً مخلوقاتش باشند. هیچ وقت نبود و نیست و نخواهد بود زمانی که خدا در جایی باشد و مخلوقش نباشد.وقتی که خدا هست مخلوقش هم هست.(این جمله که یکی بود یکی نبود، غیر خدا هیچ کس نبود که در اغلب داستان های کودکانه می آید عقلاً یک جمله ی اشتباهی است!)

حال باید دید که هدف از خلقت چیست؟

همان طور که در چند پست پیش نیز آورده ام، هدف از خلقت انسان به مخلوق(انسان) بر می گردد. یعنی هدف خالق از خلقت به کمال رساندن مخلوقش است. به طور مثال اگر استاد درسی به دانشجویانش چیزی را یاد می دهد هدف او آموزش و ارتقای سطح علمی دانشجویانش است نه اینکه به علم خودش چیزی اضافه شود و یا اینکه با آموزش دانشجویانش علم خودش را ارتقا دهد.(البته این مثال را نیز برای تقریب ذهنی آورده ام). خدا چون کمال مطلق است نیازی به هدف برای خودش ندارد زیرا ناقص کاری را انجام می دهد که به کمال(هدفش ) برسد .نقص از نبود(عدم) سرچشمه می گیرد(مثل کوری که نبودِ بینایی است) و خدا چون بودِ کامل است، در نتیجه هیچ نقصی ندارد؛ پس هدفی را نمی توان برای او قایل شد.

● حال باید دید که کمال چیست؟

کمال از کامل شدن می آید،یعنی نهایت رشد معنوی. رشدی که شایسته ی شخصیت انسانی است.کسی که می گوید من نه خلقت را می خواهم و نه کمالش را ،این شخص چیزی از کمال نمی داند و کمال برای این شخص کامل هضم نشده است، زیرا اگر معنای آن را می فهمید هیچ وقت چنین سخنی را نمی گفت.همین که کسی طعم وجود را چشید(کسی که فقط زنده باشد) بودن را بر نبودن ترجیح می دهد.حال هر کسی که در این دنیا بیشتر رشد یافت و کمالات بیشتری کسب کرد، لذتش بیشتر از کسی است که به کمال دست نیافته است.مسلماً یک شخص عالم لذتش از وجود زندگی خیلی بیشتر از شخص جاهل است.لذت ما در زندگی تابعی است از کمالات دنیا.یعنی هر چه قدر که کمالات ما بیشتر شد لذت ما از زندگی نیز بیشتر می شود.

یکی از اهداف آفرینش انسان در قرآن پرستش و عبادت خدا یاد شده است.جایی که خدا در قرآن می فرماید: و ما خلقتُ الجن و الانس الاّ لِیعبدون/ذاریات51 و جن و انسان را نیافریدم مگر اینکه مرا عبادت کنند.عبادت را فقط نماز ، روزه، حج و ... نمی توان قلمداد کرد بلکه همه ی کارها و اعمال ما از قبیل تحصیل علم، تدریس علم، تامین معاش خانواده و ... اگر با نیت الهی و برای خدا انجام گرفته شده باشد عبادت محسوب می شود. پس اگر عبادت در قرآن یکی از اهداف آفرینش انسان است مقصود همه ی کارهایی نیکی است که زمینه ساز سعادت فردی و اجتماعی انسان و در نتیجه به کمال رساندن اوست.

● نتیجه گیری:

در کل غلظت سوال هدف ما از آفرینش و زندگی مان چیست؟ برای افراد مختلف متفاوت است.هر چه قدر که درجه ی کمال ما بیشتر باشد و لذت کمال را بیشتر احساس کنیم غلظت سوال کمتر می شود. برای انسان هایی که به سر حد کمال رسیده اند این سوال اصلاً معنا و مفهومی ندارد. و به عکس هر چه قدر که کمال انسان در زندگی کمتر باشد این سوال غلیظ تر می شود. البته کمال آمدنی نیست بلکه رسیدنی است(به طور مثال تا ما به مکه نرفتیم لذت عبادت و طواف خانه ی کعبه را درک نمی کنیم حال هر چه قدر یک حاجی بیاید و تعاریف بسیاری از زیارت خانه ی کعبه کند) ، یعنی انسان باید سعی و تلاش کند تا به آن چیزی که شایسته ی اوست برسد و بیشتر شخصیت والای خودش را درک کند .پس هدف از آفرینش انسان به کمال رسیدن اوست، کمالی که در پرتو اختیارات انسان کسب می شود.