مادران دیروز و امروز

«زمانه عوض شده است، حالا کمتر مادری مجبور است برای شستن ظرف ها یخ حوض بشکند، برای هفت بچه قد و نیم قد غذا درست کند و به درس و مشق شان برسد. امروزه کارهای خانه را ماشین لباسشویی و ظرف شویی انجام می دهند و رسیدگی به امور تنها فرزند خانواده را هم مربی مهد کودک بر عهده دارد، خلاصه مادرهای امروزی سختی های مادران خود را تجربه نکرده اند.»

  ** «بچه های الان کجا ؛ بچه های قدیم کجا؟! بچه که بودیم از صبح تا شب با یک عروسک پارچه ای سرگرم بودیم، اما حالا یک بچه به اندازه پنج تا از بچه های قدیم خرج دارد و البته مسئولیت. بیشتر مسئولیت هم روی دوش مادر است، مسئولیتی که مادرهای دیروز هیچ وقت تجربه نکرده اند.»

**

این جملات نظر بسیاری از مادران قدیمی و مادران جوان یا به قول معروف مادران امروزی است. اما به راستی تفاوت  مادران دیروز و امروز چیست؟ از یک سو مادرهایی که اکنون مادربزرگ شده اند همیشه معتقدند با وجودی که سختی های بیشتری کشیده اند ولی همیشه در کنار فرزندان خود بوده اند، حال آن که مادر جوانی که از صبح تا شب سر کار می رود دیگر رمقی برای سر و کله زدن با همسر و فرزند ندارد و نمی تواند برای شان سنگ صبور باشد، از سوی دیگر مادران جوان معتقدند که مسئولیت شان بیشتر شده و تربیت فرزندان امروز در کنار مشکلات اقتصادی کار آنان را حسابی سخت کرده است.

پیشرفت فناوری تربیت فرزندان را سخت کرده است

خانم صفارزاده در ۱۲سالگی مادرش را از دست داده است و خودش در حال حاضر ۲فرزند دارد. این مادر معتقد است وظایف مادری در زمان حال بسیار سخت تر از زمان گذشته است. او می گوید: پیشرفت فناوری باعث شده است که فرزندان از پدر و مادرها دور شوند و بیشتر به سمت رایانه و بازی های رایانه ای تمایل پیدا کنند و به همین دلیل، کار مادرها برای تربیت صحیح فرزندان سخت تر شده است.

مادری چه در گذشته و چه امروزه سخت است و مقدس

مادر جوان درحال تماشای بالارفتن دختر ۳ساله اش از سرسره است. خانم هراتی معتقد است که مادرهای قدیم سختی های خاص خودشان را داشتند و مادرهای امروزی هم با سختی های دیگری مواجه هستند. او ادامه می دهد که، بیشتر مشکلات مادران قدیم، ناشی از کمبود امکانات بود، اما مادران امروزی بیشتر درگیر مسائل روانی و عاطفی فرزندان شان هستند. ولی در هر صورت مادربودن مقدس است و سرشار از مسئولیت چرا که تربیت یک نسل به عهده مادران است.

مادرهای امروزی در تربیت فرزندان شان مصمم نیستند

با همسرش روی صندلی نشسته است. نتیجه زندگی چند ده ساله آن ها، ۲پسر و ۲دختر است. خانم منصوری می گوید مادرهای قدیم فرزندان شان را با ادب و با ایمان بزرگ می کردند اما برخی از مادرهای امروز مثل مادرهای قدیم در تربیت فرزندان شان مصمم نیستند. این مادربزرگ نمی داند چرا بعضی مادرها با این همه امکانات رفاهی که در اختیار دارند مثل ماشین لباسشویی و ... باز هم وقت کم می آورند و به کارهای منزل و تربیت فرزندان نمی رسند!

سخت تر از گذشته

۷سال است که ازدواج کرده است. خانم بناییان معتقد است انجام وظایف مادری، امروز خیلی سخت تر از گذشته است چون بچه های امروزی باهوش ترند و اگر بچه های قدیم را می توانستیم با شکلات راضی کنیم، بچه های امروزی با اسباب بازی های کنترلی هم راضی نمی شوند!

نقش مهم و محوری مادر

سکینه نیک، مدیر مدرسه علمیه حضرت خدیجه (س) مشهد، معتقد است که نقش مادر در خانواده و تربیت فرزندان، بسیار مهم و محوری است. مادر در تکامل و سلامت جسمی و روحی فرزندانش، لحظه به لحظه نقش دارد و تاثیرگذار است. قرآن کریم وقتی بحث احترام به پدر و مادر را مطرح می کند، می فرماید ما به انسان توصیه کردیم به پدر و مادرش احسان کند و مخصوصا مادرش که او را ۹ماه حمل کرده است.

تلاش بی دریغ مادران برای فرزندان شان

این مدرس حوزه و دانشگاه درباره این که هر زنی برای مادرشدن باید در قدم اول دانایی هایش را افزایش دهد، افزود: دانایی های مادر باید هم در زمینه های روحی مثل تربیت و اخلاق و هم جسمی مانند حفظ سلامتی فرزندان افزایش یابد. با توجه به این که سلامت روحی و جسمانی روی هم تاثیر گذارند، بنابراین مادرها باید به همه این مسائل توجه کنند.

عاطفه در مادران قدیم رنگ و بوی بهتری داشت

این مشاورخانواده ادامه داد: مادران قدیم به سبک خودشان فرزندان شان را تربیت می کردند و این روزها با پیشرفت در حوزه های مختلف، مسائل حوزه تربیت هم به روز شده است. به طور قطع امروز تربیت ها هم متفاوت شده است ولی نمی توان گفت که تمام رفتارهای مادرهای امروزی درست یا اشتباه است. هرچند مادرهای امروزی از لحاظ روحی و جسمی توجه بیشتری به فرزندان شان دارند اما چون مادرهای قدیم در تمام لحظات زندگی فرزندانشان در کنارشان بودند، به نظر من عاطفه در مادران قدیم رنگ وبوی بهتری داشت. همین رابطه بهتر و وابستگی های عاطفی بین مادر و فرزند، فرزندان شان را از خیلی انحرافات حفظ می کرد.

برخی از مادرهای امروزی به دلایلی مثل اشتغال خیلی زود فرزندان شان را از خودشان جدا می کنند و به مهدکودک یا فامیل می سپارند. به طور طبیعی، چنین بچه هایی وابستگی های کمتری به مادرشان دارند و گاهی خلاء های عاطفی هم در آن ها دیده می شود که در آینده آن ها، مشکلاتی را به وجود خواهد آورد.

قدردان زحمات مادر خود باشید

نیک در ادامه افزود: با توجه به حقوق بالای مادر، هیچ فرزندی نمی تواند هدیه ای در شأن مادرش به او تقدیم کند. سخن پیامبر اکرم (ص) که می فرمایند: بهشت زیر پای مادران است، نشان دهنده شخصیت و ارزش بالای مادران است.

با این حال به نظر من بهترین هدیه ای که می توان در روز مادر به مادرها تقدیم کرد رفتن حضوری به خانه مادرها، سپاس گزاری از آن ها به همراه بوسیدن دست شان و دعا برای سلامتی آن هاست.

استرس بیشتر مادران امروزی

از سوی دیگر پرک نارویی، روان شناس بالینی معتقد است که مادران امروزی با استرس بیشتری نسبت به مادران گذشته به انجام وظایف مادری شان مشغول هستند. یکی از دلایل این اضطراب، گسترده شدن مطالعات و به طور کلی بالارفتن اطلاعات مادرها درباره نحوه تربیت صحیح فرزندان است که باعث افزایش نگرانی مادرها درباره تربیت فرزندان شان شده است.

یک دلیل دیگر هم این است که بعضی از مادرها شاغل هستند و با کمبود وقت مواجهند.افزایش نگرانی و اضطراب مادران، روی نحوه ارتباط آن ها با فرزندان شان تاثیرگذار است.

چه باید کرد؟

این روان شناس بالینی افزود: یکی از دغدغه های مادران امروزی به خصوص مادران شاغل، این است که وقت بسیار کمی برای ارتباط با فرزندان شان دارند و همین مسئله آن ها را نگران می کند. به خصوص مادرانی که فرزندانشان را مهدکودک یا پیش پدر بزرگ و مادربزرگ شان می گذارند، فکر می کنند که تربیت بچه شان از دست آن ها خارج شده و تاثیر مربی مهد یا مادربزرگش در زندگی فرزندشان موثرتر است. هرچند نمی توان از اهمیت در کنار بچه ها بودن به راحتی گذشت ولی گذراندن زمان با کیفیت در کنار فرزندان هم بسیار مهم است. توصیه به این مادران این است که حداقل مهارت ارتباط موثر با فرزندان را بیاموزند.رابطه با کیفیت و موثر بین فرزند و مادر یعنی این که مادر از لحظه هایی که با فرزندش می گذراند، لذت ببرد و فکر و ذهنش در همان زمان فقط به فرزند و مسائل او معطوف باشد.