آداب مشاجره با همسر!

 «روزى که با هم آشنا شدیم و پیوند زناشویى بستیم، فکر نمى کردم وقتى به هم برسیم این همه اختلاف نظر داشته باشیم. فکر نمى کردم روزى بیاید که من و تو با هم بر سر یک موضوع این همه جر و بحث کنیم. حالا که این اتفاق افتاده، حس مى کنم به ما به درد هم نمى خوریم و آن پیوند و ارتباطى که براى یک زوج خوشبخت قابل تصور است، براى ما دست نایافتنى است. خیلى ها مى گویند که هرگز با همسرشان اختلاف نظر و بحث نداشتند ولى من و تو در همین آغاز راه، آن را تجربه کردیم...»

اگر شما هم در شروع داستان زندگى مشترک تان به این نقطه رسیدید و جملاتى مشابه آنچه مطرح شد را در ذهن دارید که یا حتی آنها را به همسرتان گفته اید و از این بابت که در برقرارى ارتباط با یکدیگر و کنار آمدن با اختلاف نظرهاى هم به مشکل برخوردید ناراحت اید، رعایت توصیه هاى زیر مى تواند کمک تان کند.

اولین نکته اى که باید رعایت کنید، این است که این اختلاف نظرها را کاملاً طبیعى بدانید و اگر کسى به شما گفته که با همسرش هیچ اختلاف نظرى ندارد. یا هرگز جر و بحثى با هم نداشته اید، باید در صحت گفته هایش شک کنید. هیچ دو نفرى نیستند که نظریات شان کاملاً موافق هم باشد به قول دکتر بدرى سادات بهرامی، روان شناس و مشاور خانواده «حتى یک خواهر و برادر که در بستر خانواده اى مشترک پرورش یافته اند، قطعاً با هم اختلاف نظرهایى دارند و این کاملاً طبیعى است؛ چه رسد به اختلاف بین همسرانى که طبیعتاً در دو خانواده مختلف و با فرهنگ هاى گوناگون رشد یافته اند.»

قبل از اینکه توصیه هاى ما را براى برقرارى یک رابطه صحیح و اصلى با همسرتان بخوانید، این را هم بدانید که هر چند پیام ما عمدتاً مختص زن و شوهرهاى جوان یا دختر و پسرهایى است که در حال طى کردن مراحل قبل از ازدواج هستند، اما مى خواهیم این نوید را به همسران بدهیم که هیچ وقت دیر نیست. حتى آنهایى که دیوار حرمت هاى بین خود و همسرشان را شکسته اند و مدت هاست به این زخم هاى عمیق که در رابطه شان رخنه کرده عادت کرده اند، مى توانند این توصیه ها را به مرحله اجرا درآورند و رابطه خود را بهبود بخشند. البته باید بدانید که همیشه پیشگیرى مؤثرتر است و چه بهتر که اجازه ندهید. این شکاف عمیق ایجاد شود ولى اگر کار از کار گذشت، مى توانید از مشاوران و کارشناسان کمک بگیرید.

اولین مشکل زن و شوهرهاى جوان

اولین شکست در رابطه زوجین جوان در حوزه ارتباط بین فردى شان از آموزه هاى غلطى ناشى مى شود که از والدین خود آموخته اند.ما بدون اینکه بخواهیم از نخستین الگوهایى که در زندگى داریم (یعنى والدینمان) درسهایى براى زندگى مشترک و چگونگى ارتباط با همسر مى آموزیم و سعى مى کنیم نقش مادر یا پدرمان را در زندگى خود بازى کنیم. این موضوع و افتادن در سیکل معیوبى که هر لحظه رابطه و پیوند ما را با همسرمان تهدید مى کند، وقتى حادتر خواهد شد که ما نقش پدر یا مادرمان را بازى کنیم، اما همسر ما نقش مقابل را بازى نکند که در اکثر موارد همین اتفاق مورد انتظار است. مثالى مى زنم. شما در خانواده اى بزرگ شده اید که مادرتان همواره مسلط بوده و سعى مى کرده آنچه مطابق میل خود دارد بر کرسى بنشاند و پدرتان هم آدم تابعى بوده و همه زندگى را به مادر سپرده و فقط واژه «چشم» به کار مى برده است! حالا شما این شیوه رفتارى را غلط یاد گرفته اید و در نقش مادر بازى مى کنید اما همسرتان هرگز تمایل ندارد نقش آدم خنثى را بازى کند و براى مسلط شدن بر اوضاع زندگى اش مى جنگد. بدرفتارى شما و الگوى غلطتان، بدرفتارى طرف مقابل را به دنبال دارد و هیچ کدام از موضع خود کوتاه نیامده و این شکاف با سست شدن رابطه تان و اینکه هیچ یک گوش شنواى دیگرى نیست، ادامه مى یابد و عمیق مى شود. والدین شما بدون اینکه متوجه باشند، علاوه بر زندگى مشترک خود، با عدم آموزش و مهارت هاى برقرارى ارتباط و عدم ایفاى نقش یک الگوى سالم، زندگى مشترک شما را هم تحت الشعاع قرار مى دهند. قطعاً آنها متوجه نبودند. شما به عنوان یک کودک خردسال یا یک نوجوان در حال الگوبردارى از همه رفتارهاى آنها هستید براى همین نه تنها خودشان از زندگى مشترک لذت نبرده اند بلکه مهارت لازم براى کسب این لذ ت را به شما یاد نداده اند.

آنچه به مرور اتفاق مى افتد

اگر بخواهید همین طور نقش غلطى را که آموخته اید، بازى کنید و هر یک از شما خودش را بى گناه و دیگرى را مقصر بداند، کم کم حس مى کنید اصلاً همسرتان شما را درک نمى کند و بهتر است در مقابل او سکوت اختیار کنید. این سکوت شما که معلول همان الگوبردارى غلط است، دومین عامل ایجاد فاصله بین شماست. در این مسیر غلط اسیر کوره راه هاى جاده زندگى مى شوید و هر لحظه امکان دارد در یک چاه بیفتید و یا بدتر از آن در گردابى اسیر شوید که شما را فرو ببرد و رابطه تان را به طور جدى تهدید کند. حرفى که مى زنم اغراق آمیز نیست. برایتان مثال مى زنم تا اگر خداى ناکرده در این نقطه ایستاده اید بیدار شوید و چاره اى بیندیشید. شما به خاطر اینکه طرف مقابل (همسرتان) نقشى که از او انتظار دارید، بازى نمى کند، زودرنج مى شوید و هر حرکت او را تغییر و تفسیر منفى مى کنید و حتى اگر آن حرکت یک گام مثبت به سوى اصلاح ارتباط شما باشد مثل گل خریدن او «آه، واسم گل خریدى که دوباره باهات حرف بزنم و تو دوباره رفتارها تو شروع کنی و زجرم بدهی!» وقتى در این چرخه معیوب افتادید، دایماً یکدیگر را تهدید و تخریب مى کنید و طولى نمى کشد که پاى دیگران را به این کارزارى که ساخته اید، باز مى کنید. با ورود دیگران اعم از دوست و آشنا و والدین اوضاع چنان خراب مى شود که در سراشیبى گسسته شده پیوند، حتى به طلاق هم فکر مى کنید. قبل از اینکه تا به این حد در این حلقه معیوب گیر بیفتید باید در همان مرحله نخست از افتادن در این چاه ها پیشگیرى کنید و اجازه تخریب رابطه تان را ندهید.

عامل شکست بعدی

نه تنها در خانواده ها الگوى صحیح در اختیار بچه ها قرار نمى گیرد تا مهارت ارتباط را یاد بگیرند، در بدو ورود آنها به جامعه نیز آموزه هاى غلطى که گویا ادامه آموزه هاى اشتباه خانه است به آنها القا مى شود: «اگر حقتو نگیرى، کلاهت پس معرکه است!» «چرا وایستادی؟ اگر هولت داد مشت بزن تو شکمش!» والدین و مربیان به بچه ها نمى گویند برنده واقعى کسى است که به شیوه سالمى ارتباط برقرار کند. آنها با بیان این جملات، آموزش غلط به بچه ها مى دهند و مى گویند همواره باید دنبال منظور پنهانى و در گفتار و رفتار مردم باشند، یعنى همیشه در اضطراب اینکه مبادا کسى سرسان کلاه بگذارد! به بچه ها یا جوانان یاد نمى دهیم که اگر کسى لحن تحریک آمیز دارد، تو فقط به پیامش دقت کن و با برخورد مناسب، طرف را خلع سلاح کن نه مقابله به مثل. «آهای، مگه کورى ماشینتو گذاشتى جلوى پارکنیگ من!» به جاى اینکه بگى «خودت و جدت و آبادت کورن!» بگویید: «شرمنده که عصبانى تان کردم الآن بر مى دارمش» به همین راحتی.

1- قدم اول براى حفظ رابطه تان این است که یکى از شما دو نفر از چرخه سیکل معیوبى که در آن افتاده اید یا در آستانه اش هستید، خارج شوید؛ مثلاً اگر همسرتان با رفتارش شما را تحریک مى کند یا حس مى کنید که به شخصیت تان توهین شده به جاى واکنش دفاعى فقط کافى است یک رفتار خنثى نشان دهید شما این گونه رفتارها و مهارت برقرارى ارتباط را از والدین خود به عنوان الگو نیاموخته اید ولى ما به عنوان رسانه آن را به شما مى آموزیم. کافى است تمرین کنید و در آن ماهر شوید. مهارت ارتباط سالم رعایت محترمانه حقوق یکدیگر است و اینکه وقتى یکى از شما دیگرى را تحریک مى کند، به او بگویید: «الآن شرایط روحى مناسب نداریم و ممکن است حرف هایى بزیم که بعداً پشیمان شویم؛ بگذار در شرایط مناسب با هم صحبت کنیم.» این رفتار خنثى و موکول کردن صحبت به زمانى دیگر (در نظر گرفته time out) مى تواند به هر دوى شما فرصت دهد تا از لحظه عصبانیت و بالابودن آدرنالین خون تان و همه حالت هاى جسمانى طبیعى در موعد خشم فاصله بگیرید. این زمان مى تواند به یک ساعت بعد، سه ساعت بعد و یا حتى به فردا موکول شود.

2- وقتى با هم شروع به صحبت کردید، به همدیگر خوب گوش بدهید و حرف هاى یکدیگر را قطع نکیند. بعد از اینکه همسرتان صحبت اش تمام شد، قبل از پاسخ دادن به او حتماً به زمان خوتان، درکى را که از صحبت هایش داشتید، مطرح کنید: «این طور که من متوجه شدم، منظورت اینه که تصمیم ما خوب نبوده؛ درسته؟» او یا تصدیق مى کند و یا مقصودش را بیان مى کند: «نه! به نظرم کل این تصمیم غلط نبوده و ... راه حل من این است.»

3- هر کدام از شما باید سهم تان را از بروز این مشکل و دلخورى بپذیرید و به جاى جمله اى که در روابط ناسالم عنوان مى شود («برو ببین تو چه کار کردى که این طورى شد؟»)باید هر کدام به راه حل بیندیشید («من چه کار کنم که دیگر این اتفاق نیفتد؟») و هر کدام از شما باید از دیگرى بپرسد: «به نظرت من چه کار کنم تا دیگر این حالت رخ ندهد؟» سپس رفع اشکال کنید تا دفعات اختلاف تان کاهش یابد.

4- آنچه وجه تمایز یک رابطه سالم و ناسالم بین همسران است، آن است که پس از مشاجره بین گروه ناسالم مى شنوید که مى گویند: «دیدى حق با من بود؟ متوجه تقصیرت شدی؟» و در انتهاى بحث هر کدام خود را برنده یا بازنده مى نامند. اما در مواد سالم باید به این باور برسید که شما زن و شوهرید که برنده یا بازنده بودن هر یک از شما دقیقاً مساوى با همین مفهوم براى طرف دیگر است.

جنگ بین زن و شوهر بدون شک جنگى دوسر باخت است. اهمیتى ندارد در بحث شما چه کسى بیشتر مقصر بوده، مهم آن است که مسوولیت را بپذیرد و از بروز دوباره مسأله پیشگیرى کنید. در خانواده سالم میزان شادى ها 5 برابر دعواهاست.

مکتبــ زندگی مکتبــ-زندگی مشاوره مشاوره با محمد جانبلاغی مشاوره-با-محمد-جانبلاغی مشاوره جانبلاغی مشاوره-جانبلاغی مشاور مشاوره با مکتب زندگی مشاوره-با-مکتب-زندگی