نجات دل‌شکست‌گان

چگونه به اعتماد مجدد دست یابیم؟

اعتماد زمینه ساز پیوند میان انسان‌هاست که از نزدیک‌ترین نوع رابطه یعنی رابطه میان نوزاد و مادر آغاز می‌شود، سپس در خانواده شکل می‌گیرد و آنگاه به جامعه تسری می‌یابد. شکل گیری هرگونه رابطه‌ای بدون وجود اعتماد ناممکن است. بی تردید رشد بشریت و اکثر دستاوردهایی که داشته در سایه اعتماد تحقق یافته است. وجود اعتماد در دوستی، عشق، خانواده، سازمان‌ها و جامعه ضروری است و نقشی مهم در روابط انسانی ایفا می‌کند.

در قلمرو روان شناسی نیز زندگی با اعتماد آغاز می‌شود که بستر مهرورزی و موجبات رشد و انسجام آن را فراهم می‌آورد. در روان شناسی اعتماد یعنی باور و اتکاء به کسی که بر اساس آن چه از او انتظار می‌رود عمل می‌کند. اعتماد از ارکان ضروری شکل گیری هرگونه رابطه‌ای است. اگر بخواهیم رابطه‌ای تداوم یابد باید به گونه‌ای قابل اعتماد عمل کنیم یا رفتاری قابل اعتماد داشته باشیم. این حکم روابط دونفره، خانوادگی، ازدواج و هرگونه رابطه بینا فردی را در بر می‌گیرد. بنابراین نباید اعتماد را تنها یک رویداد روان شناختی در درون فرد دانست، بلکه باید آن را به عنوان یک واقعیت اجتماعی تلقی کرد. در حقیقت اعتماد میان فردی فرایندی است که نشان دهنده باور به ارتباطات اجتماعی و زمینه ساز عملکرد اجتماعی است. در اعتماد بین فردی انتظار از یک فرد یا گروه برای تحقق وعده‌هایی که داده می‌شود یا عمل به آن وعده‌ها مورد نظر است و این مفهوم کاربرد وسیعی در انواع رابطه‌ها از دوستی و ازدواج گرفته تا رابطه میان افراد در محیط کار و نیز اعتماد عمومی و خانوادگی دارد. بدیهی است در مواردی که با تضعیف یا کاهش اعتماد در روابط بین فردی روبرو هستیم، مهم‌ترین هدف برای شکل دادن روابط اجتماعی سالم، بازیابی و بازسازی اعتماد از دست رفته است؛ لذا با این تفاسیر طبیعی است وقتی که در اثر یک اتفاق ناخوشایند، اعتماد شما نسبت به یک فرد خدشه دار می‌شود اعتماد مجدد کردن و بازگشت به شرایط اولیه بسیار دشوار خواهد بود.

اعتماد یعنی باور و اتکاء به کسی که بر اساس آن چه از او انتظار می‌رود عمل می‌کند. اعتماد از ارکان ضروری شکل گیری هرگونه رابطه‌ای است. اگر بخواهیم رابطه‌ای تداوم یابد باید به گونه‌ای قابل اعتماد عمل کنیم یا رفتاری قابل اعتماد داشته باشیم.

بعضی از مردم هیچ گاه دلشکستگی شان را فراموش نمی‌کنند و کوتاه نمی‌آیند اما به هر حال اعتماد مجدد به فرد یا افراد حتی اگر رابطه شما را به شدت خدشه دار کرده باشد لازمه زندگی اجتماعی است. شما نباید اجازه دهید ناتوانی یک نفر در اعتماد کردن به افراد سبب لوث شدن و لکه دار شدن تمام روابط آتی شما شود؛ لذا اگر شما جز آن دسته از افراد هستید که در اثر یک سلسله اتفاقات و مشکلات اعتماد خود را نسبت به محیط اطراف و نسبت به اطرافیان خود از دست داده‌اید، با دنبال کردن این گام‌ها می‌توانید اعتماد سلب شده‌تان را مجدداً کسب نمایید:

- سعی کنید مجدداً احساس و نیاز به اعتماد کردن را در خود تقویت کنید. برخی از افراد خود را فریب می‌دهند و معتقدند که در زندگی‌شان محتاج داشتن رابطه نزدیک با دیگران نیستند در حالی که بشر یک مخلوق اجتماعی است و به یکدیگر نیازمند هستند. بدون اعتماد نمی‌توانید رابطه نزدیکی با دیگران داشته باشید و بدون داشتن رابطه نزدیک زندگی پوچ خواهد بود.

- حوزه‌هایی را که قبلاً به آن‌ها اعتماد داشته‌اید به خاطر آورید. بسیاری از افراد به ویژه آن‌هایی که در دوران کودکی‌شان از طریق سو استفاده و یا بدقولی‌های مکرر والدین تجربه بی اعتمادی دارند به هیچ طریقی نمی‌توانند به کسی اعتماد کنند اما این نیز یک تصور نادرست است. حتی در وخیم‌ترین شرایط نیز اعتماد است که روابط سالم و مطلوب را می‌تواند شکل دهد. اگر شما اعتماد لازم را به محیط اطراف خود نداشته باشید نامه‌هایتان را پست نمی‌کنید، برای غذا خوردن به رستوران نمی‌روید و یا برای درمان بیماری‌هایتان به پزشک مراجعه نمی‌نمایید.

بعضی از مردم هیچ گاه دلشکستگی شأن را فراموش نمی‌کنند و کوتاه نمی‌آیند اما به هر حال اعتماد مجدد به فرد یا افراد حتی اگر رابطه شما را به شدت خدشه دار کرده باشد لازمه زندگی اجتماعی است.

- توجه داشته باشید که هیچ گاه یک شخص نمی‌تواند منطبق بر تمام خواسته‌های شما باشد. بسیاری از مردم در جستجوی کسی هستند که بتوانند او را از صمیم قلب دوست داشته باشند و جنبه‌های مشترک فراوانی با هم بیابند. اگر بخواهید بر این خواسته خود پافشاری کنید (یعنی یافتن کسانی که هماهنگی کامل و یا بسیار بالا با شما داشته باشند) و تمام خواسته‌های خود را در نظر بگیرید هیچ‌گاه نمی‌توانید به افراد مختلفی که خود نیازهای متنوعی دارند اعتماد کنید که مسلماً منطقی نیست.

- سعی کنید همیشه در روابط خود در جستجوی افراد قابل اعتماد و امین باشید. روش برخورد یک شخص با دیگران نشانه خوبی است که می‌توان فهمید آن شخص در آینده با شما چگونه رفتار خواهد کرد و آیا فردی قابل اعتماد هست یا خیر؟ اگر او تمام جزییات زندگی خصوصی و شخصی خود و یا دیگری را با شما به راحتی در میان می‌گذارد کاملاً منطقی است که فکر کنید همین کار را با شما خواهد کرد و اعتماد شما را سلب خواهد نمود. در حالی که اگر او هیچ گاه درباره کسی از عبارت مهربانانه ای استفاده نکرد و یا تمام جزییات زندگی وی را تعریف نکرده و اسرار کسی را فاش ننمود، می‌توان به او اعتماد کرد که از نقاط ضعف یا اسرار شما نزد دیگران نخواهد گفت و این شخص یک نمونه قابل اعتماد است.

اگر کسی در یک مورد جزیی نتوانست اعتماد شما را جلب کند هرگز درباره امور مهم‌تر به او اعتماد نخواهید کرد.

- سعی کنید روابط جدید را به تدریج و کم کم آغاز کنید. از اعتماد کردن‌های کوچک به افراد شروع کنید و منتظر نتیجه آن بمانید. اگر کسی در یک مورد جزیی نتوانست اعتماد شما را جلب کند هرگز درباره امور مهم‌تر به او اعتماد نخواهید کرد. در حالی که اگر با یک تجربه کوچک دیدید این شخص، ارزش اعتماد کردن را دارد آنگاه درباره کارهای مهم‌تر نیز می‌توانید به او اعتماد کنید.

- اگر با بی اعتمادی و فاش شدن رازهایتان مواجه شدید به خوب بودن خودتان شک نکنید. در بسیاری از موارد ترس از اعتماد به دیگران بیشتر به خاطر ترس خودتان از اینکه نتوانید یک بی مهری و بی اعتمادی را تحمل کنید نشات می‌گیرد. اگر فکر می‌کنید که با از دست رفتن اعتمادتان به کسی دچار سقوط و از هم پاشیده شدن خواهید شد به احتمال زیاد هیچ‌گاه موفق به اعتماد کردن مجدد به افراد نخواهید شد. در حالی که اگر مطمئن باشید که حتی زمانی که دیگران به شما بی وفایی می‌کنند شما خوب و تایید شده بوده و یا در حال بهتر شدن هستید یادگیری اعتماد دوباره به افراد برایتان ساده‌تر خواهد بود.

- در خصوص روند پیشرفت خود صبور باشید. وقتی با افشاگری دیگران در قبال خود مواجه می‌شوید آموختن مجدد اعتماد به افراد یک کار مشکل و پر چالش خواهد بود بنابراین برای خودتان زمان و موقعیت مناسبی فراهم کنید تا بتوانید راحت‌تر به دوران اعتماد به دیگران بازگردید. 

محمد جانبلاغی روانشناس

---

اعتماد یعنی باور و اتکاء به کسی که بر اساس آن چه از او انتظار می‌رود عمل می‌کند. اعتماد از ارکان ضروری شکل گیری هرگونه رابطه‌ای است. اگر بخواهیم رابطه‌ای تداوم یابد باید به گونه‌ای قابل اعتماد عمل کنیم یا رفتاری قابل اعتماد داشته باشیم...

---