زخم زبان

شوهر با ناچیز جلوه دادن مطلب، به انحاء گوناگون درصدد است عمل یا گفته‎ی زن را بی‎ارزش کند. اگر این عمل ظاهری صادقانه داشته باشد، تشخیص آن مشکل است. اگر همسر خیلی خوش باور باشد، ممکن است با ذهنی پذیرا به اظهارنظرهای شوهرش گوش دهد و سرانجام این احساس سردرگمی به او دست دهد که چرا شوهرش، کار و علایق او را درک نکرده است.
بی‎ارزش کردن می‎تواند بسیار نامحسوس باشد؛ به طوری که زن را با احساس یأس و سرخوردگی تنها بگذارد، بی‎آنکه کاملاً مطمئن باشد چرا. در زیر نمونه‎ای را که بین الن و ارنی اتفاق افتاده است، می‎خوانید:

چندین هفته وقت صرف کردم ورقه‎ها و پرونده‎های قدیمی خانوادگی را که در طول 20 سال زندگی من و ارنی روی هم تلنبار شده بود، زیرورو کنم. پس از بالا و پایین کردن‎های بسیار، همه را دسته‎بندی کردم و در پرونده‎هایی با رمزبندی رنگی در زیر عناوین تجارت، پزشکی، بیمه، شخصی و غیره جا دادم. نتیجه سه تا کشو پر از فایل در یک قفسه‎ی پرونده‎ی نو بود. کار طولانی و طاقت‎فرسایی بود.

گهگاه ارنی را در جریان پیشرفت کارها قرار می‎دادم. بالاخره پس از چند هفته کار مداوم، از این که آن را به آخر رساندم، خوشحال شدم. گفتم: «ارنی، من پرونده‎ها را تمام کردم. واقعاً چه کار وحشتناکی بود.» کشوها را بیرون کشیدم و به او نشان دادم چه کار کرده بودم. او گفت:‌ «وای. واقعاً که تحت تأثیر قرار گرفتم.» به یاد نداشتم تا به حال اینطوری از من قدردانی کند. با لبخندی حاکی از رضایت گفتم: «راستی؟» او با صدای عجیبی جواب داد: «ماندم چه طور آن اسامی را روی آن همه برچسب‎های کوچولو موچولو جا دادی.» گفتم: «آه، ارنی، خوب من آن‎ها را تایپ کردم. اما قسمت مشکل کار این نبود.» خیلی جدی به من نگاه کرد و گفت: «اما من فکر می‎کنم بود.»
غصّه‎ام گرفت و کلی مأیوس شدم. مانده بودم چرا آن قدر برایم مشکل بود با او حرف بزنم. چرا نتوانستم به او حالی کنم چه کار مهمی انجام داده بودم. می‎دانستم که او قبلاً اسامی را روی برچسب‎ها تایپ کرده بود. اصلاً نمی‎توانستم سر دربیاورم چرا فکر می‎کرد این کار از هفته‎ها مرتب کردن و دسته‎بندی کردن پرونده‎ها سخت تر بود؛ به خصوص که بسیاری از اسامی به اختصار هم نوشته شده بودند. حس کردم نمی‎توانستم به او بفهمانم واقعاً چه احساسی داشتم.
این گونه آزار کلامی همسر را آماده‎ی دریافت زجر بیشتری کرد. این انتظار که شوهرش از کاری که انجام داده خوشحال می‎شود و آن را مورد تأیید قرار می‎دهد، باعث شد زن نسبت به بی‎اهمیت بودن آن، آسیب پذیری زیادی پیدا کند. ابتدا شوهر آزارگر گفت که بسیار تحت تأثیر قرار گرفته است و بعد روی پیش پا افتاده‎ترین بخش کار نظر داد تا مجبور نشود زیر بار قدردانی از آن همه تلاش و ثمره‎ی کار برود.
«لی» حکایت خود را از بی‎اهمیت جلوه دادن کارش این طور شرح داد:
یک روز موفق شدم در تابلوی نقاشی‎ام آن ترکیبی را که دلم می‎خواست، دربیاورم. آن روز عصر با هیجان به لیوک گفتم که بالاخره نقاشی را آن طور که می‎خواستم، از کار درآوردم. او با صدایی کاملاً طعنه‎آمیز گفت: «خب، چه قدر خوبه آدم روزها هم کاری انجام بدهد.» حسابی وا رفتم. هیچ وقت نتوانستم به او حالی کنم کارم چه قدر برایم اهمیت دارد و آن را صرفاً برای گذراندن ساعت روز انجام نمی‎دهم.
بی‎ارزش کردن، مایه‎ی سردرگمی زن است، زیرا اگر آن را واقعاً تشخیص ندهد، باورش می‎شود که به نحوی قادر نبوده است به شوهرش توضیح دهد بعضی چیزها چه قدر برایش اهمیت دارند. شوهر آزارگر با سبک کردن ارزش کار همسرش، ممکن است خود را یک پله بالاتر احساس کند، اما همسرش در مارپیچ عاطفی بی‎سروتهی سرگردان می‎ماند.

پاسخ به «بی‎ارزش کردن»
بی‎ارزش کردن، رفتاری آزاردهنده است که کارها، کوشش‎ها، علاقه‎ها و مسائل مورد توجه شما را سبک می‎شمارد. در واقع رفتاری است بسیار مخفی و زیرزیرکی که اغلب هم با معصومیتی ساختگی همراه می‎باشد. فرد آزارگر مرزهای شما را نادیده انگاشته، با گفتن این جمله که «آن چه برای تو مهم است، یک ذره اهمیت ندارد» یا «چیزی که برای تو باارزش است، پشیزی ارزش ندارد» روحتان را مورد تهاجم قرار می‎دهد. او درصدد رقیق  جلوه دادن مفهوم و ارزش در زندگی شماست.
وقتی با بی‎ارزش کردن احساسات و ارزش‎های خود مواجه شدید، با کمک یکی از این عبارات به آن پاسخ دهید:
ـ وقتی این حرف‎ها را از تو می‎شنوم، هیچ احساس دلگرمی نمی‎کنم.
ـ ترجیح می‎دادم چنین حرف‎هایی را از تو نمی‎شنیدم.
ـ هر چه می‎خواستم بشنوم، شنیدم.