اختلال دوقطبی (bipolar disorder) (یا بیماری شیدایی-افسردگی) یک بیماری روانی است که مبتلایان به آن نوسانهای خلقی شدیدی را تجربه میکنند. آنها ممکن است دورههایی از پرانرژی بودن و تحریکپذیرشدن، یا برعکس دورههایی از غمگینی و نومیدی را بگذرانند. اغلب این بیماران در فواصل دورههای شیدایی (مانی) و افسردگی، دارای خلق طبیعی هستند.
تغییرات خلقی غیرقابل پیشبینی می تواند بین بیمار و همکاران و اقوام او جدایی بیاندازد. این بیماران وقتی وارد مرحله شیدایی می شوند، دوستان و اقوام خود را می ترسانند.
افراد دارای این اختلال در معرض خطر اختلالات اضطرابی قرار دارند.
سوء مصرف مواد در بیماران دوقطبی
حدود 60 درصد این بیماران، دچار سوء مصرف الکل و داروها می باشند.
بیماران برای کاهش علائم، به نوشیدن الکل و مصرف مواد مخدر روی می آورند.
سوء مصرف مواد در مرحله شیدایی رخ می دهد.
خودکشی در بیماران دوقطبی
این بیماران 10 تا 20 برابر افراد عادی دست به خودکشی می زنند.
علائم هشداردهنده در این رابطه شامل حرف زدن راجع به خودکشی و انجام رفتارهای مخاطرهآمیز می باشد.
اگر این علائم را در یکی از نزدیکان خود دیدید، فورا به روانپزشک اطلاع دهید.
دارو درمانی در بیماران دوقطبی
داروهای تثبیت کننده خلق و خو می توانند نوسانات خلقی را کم کنند.
داروهای آنتی سایکوتیک (ضد اختلالات روانپریشی) و ضد تشنج ها نیز توسط پزشک تجویز می شوند.
گفتار درمانی در بیماران دو قطبی
گفتاردرمانی به تاثیر داروها و مقابله با این بیماری کمک می کند.
گفتاردرمانی بر تغییر افکار و رفتار بیمار تمرکز می کند که با نوسانات خلقوخو ایجاد می شوند.
درمان های تک نفره در گفتاردرمانی به بهبود روابط شخصی کمک می کند.
درمان های گروهی کمک می کنند تا بیمار زندگی روزمره خود را بهبود بخشد.
روش زندگی بیماران دو قطبی
این بیماران باید برنامه خاصی را در زندگی روزمره خود رعایت کنند.
این برنامه شامل خوابیدن به میزان کافی، مصرف وعده های غذایی منظم و ورزش کردن است.
با رعایت این برنامه، بیمار توانایی کنترل این اختلال را خواهد داشت.
بیماران از الکل و مواد مخدر نباید استفاده کنند، زیرا این مواد باعث بدتر شدن علائم می گردد.
بیماران علائم هشداردهنده مربوط به شیدایی و افسرگی را باید بشناسند و از روانپزشک خود سئوال کنند. با این کار می توانند علائم را کنترل کنند.
درمان الکتروشوک (ECT) برای بیماران دوقطبی
برخی از بیماران با این روش درمان می شوند. اما نکته قابل ذکر این است که وقتی، بیمار با دارو و گفتاردرمانی بهبود نیابد، از این روش استفاده می کنند.
در این روش، برای ایجاد شوک در مغز از جریان الکتریکی استفاده می کنند.
این روش یکی از ساده ترین راه ها برای کاهش شدت علائم می باشد.
نکات لازم در اختلال دوقطبی
بسیاری از این افراد نمی دانند که آنها این بیماری را دارند و از کمک سایر افراد دوری می کنند.
دوستان و اقوام فرد، در اوایل این بیماری را تشخیص نمی دهند.
آنها ممکن است از افسردگی شدید بیمار، ناامیدی و حالات شیدایی او بترسند.
اگر فرد بتواند بیماری خود را بشناسد و به اقوام و دوستان خود بگوید که چگونه این بیماری بر او تاثیر می گذارد، آنها مهربان تر و دلسوزتر خواهند شد.
دارا بودن یک پشتیبان باعث خواهد شد که بیمار خود را تنها احساس نکند و انگیزه بیشتری برای کنترل بیماری خود داشته باشد.
پیشگیری از اختلال دوقطبی
- عدم مصرف الکل و مواد مخدر
- با افرادی معاشرت کنید که بر شما تاثیر مثبت داشته باشند.
- به طور منظم ورزش کنید. ورزش کردن باعث آزادشدن هورمون آندورفین از مغز می گردد. این هورمون، می تواند احساس خوبی به شما بدهد و راحت تر بخوابید.
- خواب کافی داشته باشید. خواب کافی خلق و خو را کنترل می کند. اگر در خوابیدن مشکل دارید، به پزشک خود اطلاع دهید.