حتما برای شما هم پیش آمده که کسی از شما درخواستی کند و شما فقط و فقط به دلیل این که نمی توانید نه بگویید به او پاسخ مثبت بدهید. درست است که شما جوان هستید و توانمند، اما گاهی در « نه گفتن » ناتوان عمل می کنید. خوب تقصیری هم ندارید. نه گفتن هم مثل هر کار دیگر، راه و روش خاص خود را دارد.
« نه » قدرتمندترین و یکی از ضروری ترین کلمات در زبان امروز است که البته پتانسیل تخریبی بالایی هم دارد و برای بسیاری از مردم سخت ترین کلمه است. چرا که ما از نتیجه نه گفتن و از دست دادن ارتباط خود در هراسیم، پس دوست نداریم که نه بگوییم. نه گفتن مبارزه ای است بین علایق شخصی ما و تمایل به ادامه ارتباطاتمان.
آیا ما می توانیم نه بگوییم و هنوز ارتباطاتمان سر جای خود باشد؟
بله ما می توانیم نه بگوییم بدون این که احساس گناه کنیم یا نه گفتن ما باعث ایجاد دعوا و مشاجره شود.
اکثر ما یاد نگرفته ایم که « نه » را به صورت مثبت و موثر استفاده کنیم پس ترجیح می دهیم با بله گفتن در تله بیفتیم. همه ما در مواجهه با درخواست های دیگران یا با بی میلی بله می گوییم یا جواب را آماده می کنیم و درخواست کننده را با پاسخی تدافعی مورد حمله قرار می دهیم، به طوری که باعث خشم و عصبانیت می شود یا تلاش می کنیم تا از پاسخ دادن طفره برویم به امید این که قضیه تمام شود.
در واقع وفق دادن، حمله کردن و اجتناب ورزیدن 3 تله ای است که اکثر ما در آن گرفتار می شویم.
بدون مهارت در " نه " گفتن، شما با کوهی از درخواست ها و تکالیف روبه رو خواهید بود و مرتبا سرتان شلوغ است و کیفیت کارتان افت می کند و همواره مشغول انجام کارهایی هستید که از آنها لذتی نمی برید. با " نه " گفتن ممکن است احساس کنید که دیگران ناراحت می شوند ( البته ممکن است این طور شود ) ، اما شما این پیغام را به آنها می دهید که وقت شما هم ارزشمند است، شما هم وظایف و اولویت های کاری دارید و در عین حال برای فرد درخواست کننده احترام قائل هستید، چرا که نمی خواهید مسوولیتی را بپذیرید، اما آن کار را نادرست انجام دهید.
اما آیا باید به هر درخواستی پاسخ منفی داد؟ البته که نه. گاهی لازم است به درخواست ها پاسخ مثبت بدهیم، اما شما باید بدانید که واقعا قادر به انجام چه کاری هستید و علاقه دارید چه کنید. شما باید این احساس را درخود ایجاد کنید که اگر مایل به انجام کاری نیستید این توانایی را دارید که نه بگویید و خود را گرفتار آن نکنید. البته برای بسیاری از افراد، این کار ساده نیست.
راه هایی برای نه گفتن وجود دارد که هم مثبت است و هم سازنده و هم چنین می تواند روابط شما را بهبود دهد.
نه گفتن 3 مرحله دارد و فقط نیازمند قدری تمرین است
1 - در مرحله اول شما باید نه گفتن را با بله آغاز کنید. این بخش، فکر کردن در مورد دلیل شما برای نه گفتن است. اگر شما « نه » خود را با ارزش بیان کنید یا با « نه گفتن » بخواهید جنبه ای از زندگی خود را حفظ کنید، درخواست کننده احساس نخواهد کرد که « نه » شما عکس العملی در برابر اوست.
احتمالا برای شما هم اتفاق افتاده که درگذشته به خاطر قرضی که به دوستتان داده بودید، ارتباطتان کمتر شده است، به این خاطر که او تمایلی به برگرداندن پول شما نداشته است. پس برای ادامه دوستی های دیگرتان تصمیم می گیرید که همواره به این درخواست پاسخ منفی بدهید. بیان این دلیل در هنگام نه گفتن، اعتماد به نفس و جرات نه گفتن را در شما ایجاد می کند و نشان می دهد که شما هنوز در مورد ادامه دوستی با شخص مورد نظر مصر هستید.
2 - قسمت دوم، « نه » مثبت است. در این مورد شما ممکن است بگویید « متاسفم، ولی من با خود قرار گذاشته ام که هرگز پولی به دوستم قرض ندهم، چون برای دوستی ارزش قائلم و نمی خواهم به خاطر قدری پول آن را از دست بدهم. » در این مثال شما « نه » را در مورد خود استفاده کرده اید نه در مورد دوست تان. سیاست شما این است که پول قرض ندهید. شما امید دارید که دوست تان برای این نظر شما احترام قائل شود.
پاسخ شما نکته مهم دیگری را هم در بردارد: احترام. این پاسخ، احترام به دوست تان است، به عنوان کسی که شما تمایل دارید ارتباط تان را با او حفظ کنید.
3 - قسمت سوم، پیشنهاد است؛ ارائه پیشنهاد برای چگونگی انجام شدن درخواست طرف مقابل به رغم پاسخ منفی شماست. مثلا در مثال قرض دادن پول، اگرچه پاسخ شما منفی است، اما برای حفظ دوستی، شما ممکن است پاسختان را این گونه کامل کنید: «متاسفم من تصمیم گرفته ام هرگز پولی به دوستم قرض ندهم چون برای دوستی ارزش قائلم و نمی خواهم به خاطر قدری پول آن را از دست بدهم. اما امروز ناهار مهمان منی! چطوره؟»
دعوت از یک دوست برای ناهار، یک کار سخاوتمندانه و دوستانه است. دوست تان حتما از این که دوستی اش با شما آنقدر ارزش دارد که در موردش سخاوت به خرج می دهید، خوشحال می شود و احساس خوبی به او دست خواهد داد. شما هم احساس می کنید که دوستی، ارزشش را دارد.
پس وقتی درخواستی را از کسی شنیدید که تمایل به دادن پاسخ مثبت ندارید، ابتدا فکر کنید که از چه چیزی می خواهید حمایت کنید، سپس «نه» خود را با احترام و ارزشمدارانه بیان کنید و در نهایت یک راه حل جایگزین پیشنهاد دهید.