آیا اضطراب فوایدی هم دارد؟

اضطراب برای بقای حیات انسان امری ضروری است. در واقع اضطراب نوعی درد هیجانی است که همانند درد جسمانی به صورت یک فرایند هشدار دهنده عمل می کند.

همان گونه که درد یک ارگان از بدن، علامت هشدار دهنده ای از یک آسیب است و ما را وادار می سازد تا در جستجوی علت ایجاد آسیب و درمان آن برآییم، اضطراب نیز یک علامت حمایت کننده است.

علامتی که باعث رشد شخصیت انسان و سازگاری های مختلف او در مقابله با اضطراب می شود.

اضطراب نوعی درد هیجانی است که همانند درد جسمانی به صورت یک فرایند هشدار دهنده عمل می کند و باعث رشد شخصیت انسان و سازگاری های مختلف او در مقابله با اضطراب می شود.

در تولید اضطراب عوامل فرهنگی از جمله: مذهب، تحصیلات و نظام های ارزشی فرد تأثیر دارند.

اضطراب گاهی به هنجار و مفید بوده و گاه نابهنجار و زیان آور است. اینکه کی و کجا اضطراب به هنجار یا نابهنجار است؛ بستگی به علت، شدت و مدت اضطراب دارد.

اضطراب می تواند مانند درد بدنی جنبه مرضی پیدا کند.بدین ترتیب که بدون علت مشخص یا به سبب یک اتفاق جزیی عارض شود و یا این که بدون علت شدت یافته و ادامه پیدا کند.

● آیا افراد مضطرب واکنش های یک سانی دارند؟

از آنجا که منشأ اضطراب در افراد مختلف، متفاوت بوده و مساله تفاوت های فردی و عکس العمل های افراد در شرایط یک سان نیز متفاوت می باشد، در برابر اضطراب نیز رفتارهای متفاوتی از خود نشان می دهند که از فردی به فرد دیگر تغییر می کند. مثل: تحریک پذیری، بی قراری، وابستگی مفرط، مواظبت بیش از حد، مشغولیت های ذهنی، محدود کردن فعالیت ها، محدود کردن حواس و غیره.

اضطراب می تواند مانند درد بدنی جنبه مرضی پیدا کند.بدین ترتیب که بدون علت مشخص یا به سبب یک اتفاق جزیی عارض شود و یا این که بدون علت شدت یافته و ادامه پیدا کند.

از جنبه بدنی نیز واکنش افراد به شرایط یکسان اضطراب آور یکسان نمی باشد. مثلاً در سطح گوارشی برخی دچار اسهال شده وعده ای یبوست پیدا می کنند.

علت این که چرا در بیماران مختلف، ارگان های مختلفی درگیر اضطراب می شوند، درست شناخته نشده، اما به نظر می رسد آسیب پذیری و حساسیت ارگان های خاصی در هر فرد، علت درگیری آن ارگان در شرایط استرس زا و اضطراب آلود باشد.

● چه عواملی باعث اضطراب می شوند؟

به طور کلی استرس ها (هر گونه محرک و فشار روانی و اجتماعی که بر فرد وارد می شود، بی آن که از آن خبر داشته باشد.) ایجاد اضطراب می کنند.

اضطراب می تواند درونی یا بیرونی باشد:

▪ اضطراب درون روانی:

از کشمکش های غریزی و نیروهای سانسور کننده به وجود می آید.

▪ اضطراب برون روانی:

از کشمکش میان خود انسان و دنیای خارج پدیدار می گردد.

عوامل فرهنگی نیز با قانون و قاعده هایی که اعمال می کند، در ایجاد اضطراب نقش دارند.

عوامل استرس زای روانی- اجتماعی که اغلب جنبه فردی دارد، به آسیب پذیری افراد، ظرفیت فرد، ماهیت استرس، دفاع های قابل دسترس و از عهده برآمدن آن بستگی دارد.

اگر عملکرد خود انسان کارساز باشد، فرد می تواند به طور رضایت بخشی خود را با شرایط استرس زا تطبیق دهد.

● چگونه می توان بر اضطراب غلبه کرد؟

افراد مختلف برای غلبه بر اضطراب به گونه های متفاوتی عمل می کنند. به طور کلی می توان گفت افراد برای غلبه بر اضطراب به دو گونه عمل می کنند:

1) تلاش آگاهانه برای کنترل اضطراب که به آن مکانیزم های از عهده برآیی گفته می شود.

2) روش های ناخودآگاه در برخورد با اضطراب که اصطلاحاً مکانیزم های دفاعی نامیده می شوند.

برای بهبود توانایی های افراد برای اینکه از عهده استرس یا اضطراب برآیند، روش هایی وجود دارد که با به کارگیری آن ها از میزان آسیب پذیری آن ها کاسته می شود.

این روش ها عبارتند از:

▪ برنامه ریزی که در دو سطح عینی و شخصی صورت می گیرد. سطح عینی شامل: آموزش، شغل، محل سکونت، نیازهای مالی و نیازهای خانوادگی، هدف ها و آرمان های زندگی است و در سطح شخصی: ارزیابی امکانات و محدودیت های خود، امکان پذیر است.

▪ سبک و شیوه زندگی

▪ افزایش آگاهی های خویشتن و تحقیق خود

▪ به کار بستن تمرین های جسمانی و روانی که در سطح انسان های سالم اساساً کمکی برای موفقیت بیشتر آنهاست. این تمرین ها عبارتند از: ورزش، مراقبه، تن آرامی و بیوفیزیک.

▪ نهایتاً نگرش به زندگی. این که هر کس چگونه و از چه دیدی به زندگی نگاه می کند.

شما چه طور به زندگی نگاه می کنید؟!