عزت نفس را باور کنیم

عزت نفس جزو نیازهای اساسی بشر و از قویترین نیازهای روحی بشر است و از معیارهای سلامت روانی محسوب می شود؛ زیرا کسی که عزت نفس پایینی دارد، به همان نسبت اعتماد به نفس لازم را برای رسیدن به اهداف خود ندارد و همواره ناامید و پریشان خاطر است.
انسان موجودی نیازمند است و نیازهایش نقش مهمی در زندگی او ایفا می کند. هر چند نوع نیازها و شدت و ضعف آنها در افراد مختلف، متفاوت است. اما به طور قطع، بعضی از نیازهای بشری در همه افراد مشترک بوده و برای حفظ حیات انسان ضروری است.
«مازلو» فیزیولوژیست مشهور، در تئوری معروف خود، مهمترین نیازهای بشری را به پنج دسته طبقه بندی نموده است که عبارتند از:
۱) نیازهای فیزیولوژیک از قبیل: آب، هوا، غذا و...
۲) نیاز به ایمنی و امنیت
۳) نیاز به عشق و تعلق
۴) نیاز به عزت نفس و اعتماد به نفس
۵) نیاز به خودشکوفایی و تحقق استعدادهای فردی
مازلو معتقد است این پنج گروه نیازها جزو نیازهای اساسی بشر است که ارضای آن دارای اهمیت و تعیین کننده سطح سلامت است و یا برعکس نشان دهنده درجه بیماری است یعنی اگر فرد بتواند به تمامی این نیازها پاسخ مثبت دهد از سلامت روحی و جسمی برخوردار می باشد و اگر یکی از این نیازهای اساسی ارضا نشود فرد در آن زمینه ناسالم یا بیمار تلقی می شود.
همان طور که «مازلو» مطرح کرده است، عزت نفس جزو نیازهای اساسی بشر و از قویترین نیازهای روحی بشر است و از معیارهای سلامت روانی محسوب می شود؛ زیرا کسی که عزت نفس پایینی دارد، به همان نسبت اعتماد به نفس لازم را برای رسیدن به اهداف خود ندارد و همواره ناامید و پریشان خاطر است.
اعتماد به نفس ناشی از عزت نفس است. فردی با عزت نفس بالا به خود اعتماد داشته و برخوردی مناسب نسبت به خود و دیگران دارد و احساس کفایت و بزرگی می کند و در اجتماع اغلب مورد تایید است. برعکس، کسی که از عزت نفس پایینی برخوردار است اغلب احساس می کند از جانب دیگران طرد شده است، بنابراین منزوی می شود و از ارتباط با دیگران دوری می کند و یا در ناامیدی تلاش می کند تا به خود و دیگران بقبولاند که فرد لایقی است. این گونه افراد معمولا احساس بی لیاقتی و ضعف می کنند و اغلب افسرده و مضطرب هستند. مسلما فردی که مضطرب و افسرده است نمی تواند فعالیت لازم را انجام دهد و به اهداف موردنظر خود نمی رسد و این خود موجب سرخوردگی و افسردگی بیشتر او می شود و در اصل گرفتار یک دام «بی اعتماد به خود» می شود. زیرا درجه اعتماد به نفس، ارتباط مستقیمی با میزان عزت نفس دارد.

عزت نفس یعنی چه؟

عزت نفس از نظر لغوی یعنی درجه تایید، تصویب و ارزشی است که شخص نسبت به خود احساس می کند و قضاوتی که در مورد خود می کند. یعنی فرد چقدر برای خود ارزش و احترام قایل است و چقدر خویش را قبول دارد. در واقع عزت نفس به ارزش نفس برمی گردد، یعنی احترام گذاشتن به خود به عزت نفس بالا تعبیر می شود و برعکس محترم نشمردن خود که با احساس بی ارزشی و بی کفایتی همراه است به عزت نفس پایین تعبیر می شود. کسی که عزت نفس بالا دارد، خودش را کاملا قبول دارد.
البته این سخن بدان معنی نیست که فرد ضعف و عیب خود را انکار می کند بلکه منظور این است که این فرد ضمن اینکه تلاش می کند عیوب و نواقص خود را رفع کند، خود را قبول دارد و خود را موجودی مهم و ارزشمند تلقی می کند. می توان گفت: عزت نفس ترکیبی از احساسات زیر است:
▪ احساس اهمیت: در دنیا ارزش دارم و مهم هستم.
▪ احساس لیاقت: من از عهده انجام این کار برمی آیم.
▪ احساس تعلق و وابستگی به دیگران: ضمن اینکه استقلال دارم، من می توانم با فرد مورد علاقه ام در پاره ای از مسائل اختلاف عقیده داشته باشم. بدون اینکه این اختلاف نظرها به احساس تعلق ما به یکدیگر خدشه ای وارد کند.
▪ داشتن یک نگرش واقع بینانه نسبت به خود و جهان پیرامون: یعنی من نقاط ضعف و قوت خود را می دانم ولی با تمام وجود احساس خوبی نسبت به خودم و جهان دارم.
▪ وجود هماهنگی بین اعتقادات و اعمال: من معیارهای ارزشی و اخلاقی خاصی دارم که طبق آنها رفتار می کنم و دیگران را نیز براساس این معیارها ارزیابی می کنم.
بنابراین همان طور که مطرح شد افرادی که دارای عزت نفس بالایی هستند خود را افرادی مهم، لایق، مستقل و واقع بین می دانند و با توجه به این ویژگیها معمولا افراد موفقی هستند.

اعتماد به نفس یعنی چه؟

اعتماد به نفس به معنی احساس یا درجه اطمینانی است که فرد به توانایی خود در انجام موفقیت آمیز کارها دارد.
هر یک از ما به خوبی می دانیم که چه چیزهایی ما را شاد و سرزنده نگه می دارد و برق شادی را در چشمانمان روشن می کند و برعکس چه چیزهایی موجب رخوت و سستی در ما می شود. اینگونه شناخت از خود فقط در سایه اعتماد به نفس به دست می آید. وقتی ما به خود اعتماد می کنیم و به ندای درونی خود گوش می دهیم، آن زمان است که در مسیری که لایق آن هستیم، قدم می گذاریم و به اهداف خود نزدیک می شویم. بعضی از روانشناسان معتقد هستند، بخشی از اعتماد به نفس ذاتی است و بخش کمی از آن اکتسابی است. مثلاً شما یک کودک را درنظر بگیرید وقتی تازه شروع به راه رفتن می کند به طرف هر چیزی می رود و دست دراز می کند. یعنی به کارهایی که انجام می دهد مطمئن است و کم کم این والدین هستند که او را از خیلی از کارها منع می کنند. مثلاً از آتش می ترسانند و کودک یاد می گیرد از آتش دوری کند. البته این ترس اگر همین طور ادامه یابد بعد از گذشت سالها، اعتماد به نفس در فرد ضعیف و ضعیف تر می شود، زیرا اعتماد به نفس و ترس دو نقطه مقابل هم هستند، ورود یکی موجب خروج دیگری می شود. اگر شما بترسید نمی توانید به انتخاب خود اعتماد کنید، برعکس اگر به خودتان اعتماد کنید در این صورت هرگز در انتخاب خود مردد و دو دل نمی شوید و با اعتماد کامل عمل می کنید و مسلماً موفق می شوید.
اعتماد به نفس با ارزش و اعتبار شما رابطه مستقیم دارد. اولین قدم برای ساختن زندگی بهتر و شادی اعتماد به نفس است.
اعتماد به نفس باعث می شود اطمینان و آرامش شما افزایش یابد. اگر به خود اطمینان داشته باشید به خود احترام می گذارید. اگر به خود احترام بگذارید می توانید به دیگران احترام بگذارید و روابط خود با دیگران را ارتقاء دهید و در نتیجه دستاوردها و شادی روحی خود را افزایش دهید.اعتماد به نفس پایین باعث افسردگی، احساس بدبختی، ناامنی، اطمینان پایین می شود که ممکن است سبب شود خواسته های دیگران را بر خواسته های خود مقدم بدانید. سرزنش های درونی مدام شما را آزار می دهند، باعث زمین خوردن شما در هر رقابتی می شود و آنها را برای شما غیرممکن نشان می دهد.

اعتماد به نفس اساس موفقیت ها و پیروزی های بزرگ

▪ شما می توانید از عهده هر کاری برآیید به شرط آن که شدیداً خواستار آن باشید.
▪ مردم عادی امید و آرزو دارند؛ افراد متکی به نفس، هدف و برنامه.
▪ عدم توانایی یا نداشتن شرایط مناسب نیست که مانع پیشرفت شماست؛ مانع واقعی نداشتن اعتماد به نفس است.
▪ شما هیچ محدودیتی در توانایی انجام کار ندارید جز محدودیت هایی که خودتان در ذهنتان ایجاد می کنید.
▪ اعتماد به نفس یک عادت است. برای پرورش آن باید طوری عمل کنید که گویی اعتماد به نفسی را که خواستار آن هستید دارید.
▪ رؤیاهای بزرگ داشته باشید. فقط رؤیاهای بزرگ می توانند روحیه و ذهن شما را فعال نگه دارند.
▪ کلید اعتماد به نفس این است که ابتدا تصمیم بگیرید چه می خواهید و سپس برای رسیدن به خواسته خود طوری عمل کنید که گویی امکان شکست وجود ندارد.
▪ در درون جسارت، نبوغ و قدرت سحرآمیزی نهفته است.
▪ واقع نگر باشید و آینده ایده آل خود را با تمام جزئیات آن مجسم کنید.
▪ آینده متعلق به کسانی است که خواستار آن هستند. از همین امروز تصمیم بگیرید هرچه را در زندگی آرزو دارید طلب کنید.
▪ شما همیشه در این که چه کاری را بیشتر، چه کاری را کمتر و چه کاری را اصلاً انجام ندهید آزاد هستید.
▪ انسان هایی که اعتماد به نفس دارند خودشان را با دیگران مقایسه نمی کنند، فقط خودشان را با بهترین کسی که می توانند باشند مقایسه می کنند.
▪ در هر بخشی از زندگی به عالی بودن فکر کنید و هرگز برای دستیابی به آن از هیچ تلاشی کوتاهی نکنید.