تحول عاطفی و هویت

عواطف بخش اساسی نظام پویایی شخصیت آدمی می باشند. ویژگیها و تغییرات عواطف، چگونگی برقرای ارتباط عاطفی، درک و تغییر عواطف دیگران نقش مهمی در رشد سازمان شخصیت، تحول اخلاقی، روابط اجتماعی، شکل گیری هویت و مفهوم "خود" دارد.

  مفهوم هویت یابی دو جنبه دارد، از یک سو به احساساتی برمی گردد که فرد در مقابل خویشتن یعنی خودسنجی دارد و از سوی دیگر بر روابط بین فرد وتوصیف هایی که دیگران از او به عمل می آورند، تکیه دارد. یعنی درک هویت خود مستلزم تقابلی "روانی - اجتماعی" است. به عبارت دیگر نوجوان باید بین آن تصوری که از خودش دارد و آن تصوری که از استنباط و انتظار دیگران از خودش دارد، هماهنگی ایجاد کند (اریکسون، 1956،) ما در تمام طول زندگی، تغییراتی را در خودمان می بینیم و احساس می کنیم در حقیقت تغییرات در هویت در تمام طول زندگی رخ می دهد، اما این سئوال مطرح است که چرا محققان علاقمند به ریشه هویت در نوجوانی هستند؟
   یک دلیل آن به خاطر این است که تغییر در هویت در طول نوجوانی شامل سازماندهی و ساختار مجدد احساسی است که فرد در یک زمان از خودش دارد. دلیل دیگر در ارتباط با تغییرات مشخص این دوره است: تغییرات زیستی - شناختی و اجتماعی.

   محققان و نظریه پردازان در پاسخ به چگونگی تغییر هویت رویکردهای متفاوتی را مطرح کرده اند. هر رویکرد روی یک جنبه از رشد تاکید دارد. رویکرد اول تاکدیش روی خود پنداره است، دیگری بر عزت نفس تاکید دارد و رویکرد سوم تاکیدش بر تغییرات در حس هویت است، این حس که فرد چه کسی هست، از کجا آمده و به کجا می رود. در این رابطه تری فاو و گری بلکین (1989) بیان کرده اند که جستجوی هویت از طریق سه عامل مهم برانگیخته می شود. اولین عامل، تغییرات جسمانی است که در دوره بلوغ ظاهر می شود و نتیجه آن مطرح شدن سئوالات "من چه کسی هستم؟" و "به نظر دیگران چگونه ام؟" می باشد. دومین عامل، فرایند شناختی نوجوان است که به او اجازه مفهوم سازی درباره هویت های مختلف را می دهد و این سئوال مطرح می شود که "هویت واقعی او کدام است؟" و نهایتا عامل سوم، انتظارات اجتماعی از تغییرات فرد و کنار گذاشتن هویت کودکی و کسب هویت بزرگسالی است. نوجوان برای اینکه بتوان به بزرگسال مبدل شود باید به تدریج از والدینش مستقل شود، خود را با بلوغ جنسی سازگار کند و با همسالان روابط همکارانه و کاری برقرار کند. بنابراین در جستجوی هویت، نوجوان با چهار وظیفه عمده مواجه است که عبارتند از:
   - کسب استقلال
   - سازگرای با نقش جنسی
   - برقراری و حفظ روابط دوستانه با همسالان
   - تعیین نقش شغلی
   از طرف دیگر درباره تنوع مسایلی که به هویت مربوط می شود، تردیدهایی وجود دارد ولی به طور عمده شامل مواردی از قبیل:
   - هدف های درازمدت
   - انتخاب خط مشی  زندگی
   - الگوهای دوستی
   - رفتار و هدایت جنسی
   - تعیین هویت مذهبی
   - ارزشهای اخلاقی
   - و وفاداری های گروهی می باشد